نشخوار ذهنی را شاید تا به حال شنیده باشید. این که چیست و چرا به آن دچار می شویم؟
نشخوار ذهنی افکار آزار دهنده ای است که دائم در ذهنمان آنها را تکرار می کنیم. نشخوار فکری همان اندیشیدن مداوم یکسری افکار و اندیشه های آزار دهنده، تاریک و اغلب تکراری می باشد. عادت به تکرار این نوع افکار برای ذهن مضر و سلامتی را به خط می اندازد.
معمولا افرادی دچار آن می شوند که به صورت ناخواسته درگیر تکرر این افکار قرار گرفته که فقط در حال تجزیه و تحلیل مشکلات، نگرانی ها و یا احساسات ناراحت کننده هستند بدون اینکه بخواهند آنها را رفع کنند.
موضوعاتی که گذشته و حل شدند ولی برای ما برطرف نشده و در نا خوداگاه ما به صورت مسئله ای با حلقه های پر تکراری که دستور اجرای بی نهایت برای آن صادر کرده ایم که گویی پایانی برای آن نیست.
نشخوار کردن به نوعی گفتگوی درونی است، گفتگویی است که برای آموختن زبان و یادگیری در کودک شکل می گیرد. گفتگوی درونی در بسیاری از موارد می تواند مخرب و سلامت روان را به خطر می اندازد.
شدت گرفتن آن موجب ابتلا به بیماری هایی نظیر افسردگی، اختلال روان، اضطراب و وسواس فکری است. ممکن است بیشتر افراد به آن مبتلا شوند ولی آنچه که مهم است این است که نحوه برخود افراد با این موضوع متفاوت است.
ممکن است در یک موقعیت قرار گرفته اید و یک موضوعی به نحوی پیش می رود که مورد پسند شما نیست. بعد از گذشت چند ساعت و یا حتی چند روز فکرتان درگیر چرایی هایی بوده که دائم با خود در مورد آن موضوع تکرار می کنیم. این گونه است که نشخوار فکری شکل می گیرد.
این که چرا من این حرف را زدم؟ چگونه این اتفاق پیش آمد؟ کاش جور دیگر رفتار می کردم. چرا آن طور برخورد کردم؟، همه و همه نمونه هایی از فکر هایی است که با خود دائم تکرار می کنیم.
توجهات بیش از حد به موضوعات و مسائلی که گذشته وحل نشده باقی مانده تاثیر منفی بر روی افکار و احساسات می گذارد.
طبق تحقیقات انجام شده خوره ذهنی، به طور گسترده عامل آسیب های شناختی، علت افزایش بیماری های روانی و بروز افسردگی است.
داشتن سابقه ابتلا به بیماری های روانی و یا تجربه خاطرات تلخ و دردآور می تواند احتمال ابتلا به نشخوار ذهنی را بالا ببرد.
دلایل بروز
دلایل متعددی ممکن است باعث به وجود آمدن این بیماری شده باشد. در ذیل این دلایل را شرح می دهیم:
سابقه ضربه روحی و جسمی: افرادی که به دلیل مرگ عزیزان، تجربه خاطرات تلخ، جدایی والدین، تصادف شدید، حادثه ای که منجر به ضربه جسمی شده، شکست عاطفی و …
وجود عوامل غیر قابل کنترلی که استرس زا هستند: بسیاری از اتفاقات خارج از کنترل ما اتفاق می افتند و حجم بسیار زیادی از افکار منفی را به ما منتقل می کنند. گرانی، تورم، ورشکستگی، بیکاری، ناامنی شغلی و…
اعتماد به نفس پایین: کسانی که دچار کمبود اعتماد به نفس هستند در ارزشمند بودن خود دچار تردید می شوند و برای انجام کارها دائم آن هار را مرور کرده و گاهی به سرزنش خود مشغول می شوند.
ایده آل گرایی: کسانی که انتظار دارند مسائل به والاترین شکل ممکنه پیش برود و همه چیز در بهترین حالت خود باشد. این گونه افراد دائم نگران مرور کمبود ها و نقص هایی هستند که ممکن است پیش بیایند.
عدم موفقیت در کار: عدم موفقت و شکست هم باعث پیش آمدن نشخوار ذهنی می شود. این که چرا بهتر نتوانسته ام این کار را پیش ببرم؟، چرا من شکست خوردم؟، چه کمبود هایی داشته ام؟، من که کلی تلاش کرده ام، آخر چرا این گونه شد و …
افرادی که ارزش گذاری های بی حد و اندازه بر روابط گذاشته و فداکارهایی بسیار برای حفظ رابطه که در نهایت منجر به نشخوار ذهنی می شود.
عوامل موثر در بهبود نشخوار ذهنی
راه های بسیاری برای درمان نشخوار ذهنی مورد برسی و تایید قرار گرفته است که به چند راه اشاره می کنیم:
افکار منفی را از خود دور کنید
در انجام کارها و یا هر موقعیت سعی کنید بر جنبه های آن موضوع توجه کنید تا پرورش و تمرکز افکار منفی.
سعی کنید افکارتان را بنویسید
در موقع که با افکار منفی و آزار دهنده مواجه شدید تا انجا که میتوانید آنها را بنویسید. این کار به شما کمک می کند که ذهنتان آزاد و از خوره افکار رها شود.
افکار منفی را به تاخیر بندازید
به خود بگویید الان وقت فکر کردن به آنها را ندارید وقت دیگری به آنها بپردازید، وقت خواب است و باید استراحت کنید و …
منحرف کردن ذهنتان موقع برخورد با نوشخوار ذهنی
زمانی که به نشخوار ذهنی دچار می شوید، ذهنتان به سمت افکار منفی سوق پیدا می کند در ان لحظه با درگیر کردن ذهنتان به سمت افکار مثبتی که ممکن است پیش بیاید و آنها را خیلی دوست دارید کشانده و موجب آرامش این تشویش ذهن شوید.
زمانی که یک سری کار برای آرامش و رهایی انجام دادید و پاسخ گو نبود حتما برای رفع آن به متخصص در زمینه مراجعه کنید.